سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی یاقوت

 

سنگ یاقوت

سنگ یاقوت سرخ یا روبی گونه قرمز کروندوم و با درجه سختی 9 به عنوان دومین ماده سخت جهان بعد از الماس می باشد. یاقوت سرخ جزو گرانترین و زیباترین سنگهای دانشمند نیز می باشد الی جایی که در ماضی سمبول(لاتین) ثروت و توان حاکمان بود. از ویژگان یاقوت احمر علاوه بر زیبایی می نا به افزایش خون رسانی و انرژی حیاتی به بدن نام برد. این گوهر حائز آلت قدرتمندی برای تحریک چاکرای ریشه و و تقویت نیروی اساسی تن می باشد.

بیشتر ذخایر روبی سریلانکا در جنوب غربی این جزیره و در ناحیه راتناپورا (Ratnapura) پیمان دارند. معادن روبی این منطقه بسیار با کیفیت می باشد و رنگ آنها بصورت قرمز صریح و صورتی می باشند. سنگ یاقوت البته در این سنگها پایان رنگ ارغوانی نیز دیده می شود که با فرآوری حرارتی از بین دستگیر می شود. نگین های بالای 5 قیراط این روبی ها بسیار خوش رنگ و گران بها هستند. در رودخانه های این ناحیه هنوز جستجوی این گوهر ادامه دارد.
در دهه 1970 تا 1980 تایلند تامین کننده اصلی یاقوت بوده می باشد که امروزه به علت مسائل سیاسی و می باشدراتژیک در بازار بسیار ناچیز اند. یاقوت سرخ تایلند معمولا دارای رنگ قرمز ویس و سایه قهوه ای رنگ هستند. عقیق یمنی کمیابی روبی در معدن موگوک برمه موجب شد تا کارشناسان در ماسه سنگ و خاک رس منطقه چانتابوری (Chantaburi) در جنوب شرقی بانکوک دوباره به می باشدخراج این سنگ امیدوار شوند.
چندین دهه می باشد که در این کشور روبی هایی با ارزش به همراه سافیر آبی و رنگهای سایر در معادن ثانویه بدست می آید. کریستال هایی تا ده قیراط از این منطقه پیدا شده که رنگی سرخ زنده با انتها رنگ آبی دارند. علی رغم حالت معمول، سنگ والده روبی های تانزانیا سنگ بازالت نمی باشد.
در 13 می 2015 یاقوت کمیاب و بینظیر Sunrise (طلوع خورشید )، یک جواهر دیدنی از گردآور خصوصی کارتیه در حراج ژنو Sotheby، به مبلغ 30.420.000 دلار فروخته شد که تاکنون این رکورد بی رقیب مانده می باشد.
برآورد کارشناسان برای این انگشتر حدود 20 میلیون دلار بود ولی نگین یاقوت خون کبوتری برمه کاملا طبیعی بدون هیچ وجه بهسازی، به وزن 25.59 قیراط با تراش cushion، و دو الماس با تراش shield به وزن های 2.47 و 2.70 قیراط ، دو رکورد گرانترین یاقوت احمر و بالاترین مبلغ( 1.180.000) دلار برای یک قیراط سنگ رنگی به غیر از الماس را بخود گزین کردن داده و در کتاب رکوردها ثبت شد.
این گوهر به عنوان یاقوت پرنس سیاه نیز شناخته شده می باشد و با 170 قیراط وزن در موزه علوم طبیعی لندن موجود می باشد هرچند که آزمایشات بعدی مشخص شد این سنگ اسپینل می باشد با اینحال این گوهر به عنوان روبی در تاریخ شناخته شده می باشد!
از اوایل سده پسین یاقوت های مصنوعی و غیر طبیعی فرآوری شده اند که دارای ترکیبات شیمیایی و اپتیکی مشابه یاقوت های احمر اصل را دارا می باشند. یکی از تفاوتهای آنها این می باشد که یاقوت سرخ طبیعی اشعه ماورابنفش را از خود عبود می دهد ولی یاقوت غیرطبیعی عبور نمی دهد.
محتویات و ناخالصی ها در سنگ روبی همیشه هستی دارند و این مورد از ارزش آن مختصر ننموده عقیق سرخ و یا موجب نامرغوب آمار آن نمی شود. درواقع ما از این ناخالصی ها و شکل آنها ذیل لنز بزرگنمایی می باشد که می توانیم تفاوت یاقوت احمر اصل و بدل را تشخیص دهیم. البته باید به این نکته پروا کنید که بسیاری از یاقوت هایی که در بازار میبینید معمولا بهسازی شده اند. یاقوت سنگی گرانبها می باشد بنابراین یک یاقوت سرخ باکیفیت قیراطی ذیل هزار دلار نیست. یاقوت سرخ پر شده با شیشه سرب دار یگانه از انواع رایج بهسازی می باشد که با قیمتی ارزان در بازار موجود می باشد.

سنگ یاقوت کبود

سنگ یاقوت کبود (سافیر Sapphire) دومین کانی سخت پس از الماس می باشد. علاوه بر خواص یاقوت کبود به انگیزه سختی بالای خویش قابلیت بهره‌گیری در مصارف صنعتی نیز دارد اما آنچه این جواهر را بی همتا نموده می باشد زیبایی خیره کننده آن می باشد. رنگ نفیس آن از تیتانیوم و آهن می آید. آهن به تنهایی رنگ زرد تولید می کند. غالبا مثال هایی که بیش از حتماً روشن و کمرنگ باشند ارزانتر هستند.یاقوت کبود سنگی می باشد که به رمز و سر و پیشگویی و نبوت متصل می باشد، وانگهی در موعد قدیم به عنوان سنگ خوش شانسی آور نیز در عقیده گرفته می شد. کیمیاگران آن را منوط به عنصر هوا، و اهل تصوف در هند، آن را وابسته به سیاه زحل می دانستند و اعتقاد داشتند که این سنگ متعلق به قلمرو الهی و آسمانی می باشد. آنچه در این نوشتار می آموزیم این می باشد که:
یاقوت کبود یا سافیر (Sapphire) برگرفته از  زبان یونانی و به معنی آبی رنگ بوده و به طور کلی برای سنگهای آبی رنگ بکار می بردند. در دوران سده ها وسطی نام “سافیر” به سنگ لاپیس لازولی اطلاق می شد. بعد از سنه 1800 میلادی گوهرشناسان دریافتند که این گوهر از انواع کروندوم امثال یاقوت قرمز یا روبی می باشد.

این در حالی بود که قبل از این سنه ها انواع رنگهای گوناگون کروندوم با نام های اشتباهی بکار می رفت.سنگ یاقوت کبود مثلا به گونه ها رنگ سبز سافیر، پریدوت خاور زمین (Oriental Peridot) و به گونه زرد آن توپاز خاور زمین می گفتند! امروزه به هر گونه کروندوم که قرمز رنگ نباشد یاقوت کبود گفته می شود.
سافیر سنگی از گروه کروندوم با سختی بالا یعنی 9 در پیمانه موس دومین ماده فیروزه سخت در دانشمند می باشد. سنگهای مادر اصلی سافیر بازالت، مرمر و یا گونه ها پگماتیک ها هستند. امروزه جهت درمان کیفیت رنگ و شفافیت در سنگ یاقوت کبود و روبی با کمک گرما دهی ارزش آنها را بالا می برند بطوری که شفا 5% در نما سنگ بها آن را 25% افزایش می دهد.

خصوصیات ذاتی این سنگ مانند ضریب شکست دوگانه و وزن ویژه با حرارت دهی تغییر نمی کنند اما ویژگی دو رنگی، طیف جذبی نوری و فلورسانس کاملا تغییر می کنند. تغییراتی که در ناخالصی ها بوجود می آید همانند ذوب شدن یا گسترش کانی های میهمان به علت نقطه ذوب پایین آنها و یا حتی شکسته شدن این گونه ناخالصی ها می تواند به شناخت این روش شفا کیفیت کمک کند، اغلب یاقوت های کبود و احمر امروزه بدین گونه شفا کیفیت می یابند.